Γράφει η Ashley Fike για το VICE.

Πώς τολμούν να τρώνε λαχανικά επίτηδες!

Δεν φταίει μόνο το λάχανο. Υπάρχει κάτι στους vegan που πραγματικά ενοχλεί τους κρεατοφάγους — και ερευνητές πιστεύουν ότι βρήκαν τελικά την απάντηση.

Μια νέα μελέτη* υποδηλώνει ότι δεν πρόκειται για τον ίδιο τον τρόπο ζωής, αλλά για το πώς αυτός κάνει τους άλλους να αισθάνονται για τις δικές τους επιλογές (Σπόιλερ: όχι πολύ καλά!). Οι επιστήμονες λένε ότι για πολλούς κρεατοφάγους, το να βλέπουν κάποιον να απολαμβάνει ένα γεύμα χωρίς κρέας προκαλεί ένα μείγμα ζήλειας, ανασφάλειας και σιωπηλής οργής.

Η έρευνα, δημοσιευμένη στο Food Quality and Preference, έκανε έρευνα σε χιλιάδες ανθρώπους σε όλη την Ευρώπη, ζητώντας τους να κρίνουν φανταστικούς καταναλωτές βάση της λίστας αγορών τους. Η μόνη μεταβλητή; Το κρέας. Ορισμένες λίστες περιελάμβαναν μπριζόλες και λουκάνικα, άλλες ήταν εντελώς χορτοφαγικές και μια τρίτη κατηγορία βρισκόταν κάπου στη μέση.

Αυτό που ανακάλυψαν: όσο πιο φυτική ήταν η λίστα, τόσο πιο ηθικούς και υγειονούς θεωρούσαν οι άνθρωποι τον καταναλωτή. Αλλά αντί για θαυμασμό, αυτή η υπόθεση προκάλεσε πολύ δυσπιστία. Σύμφωνα με την ερευνήτρια Roosa-Maaria Malila, αυτά τα χαρακτηριστικά πυροδότησαν συναισθήματα «φόβου, ζήλειας, περιφρόνησης και θυμού» σε συμμετέχοντες που προτιμούσαν κρέας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ερωτηθέντες δήλωσαν ότι θα ήθελαν να αποκλείσουν τους χορτοφάγους από τους κοινωνικούς τους κύκλους.

«Στην έρευνά μας, διαπιστώσαμε ότι οι άνθρωποι ήθελαν ακόμα και να φερθούν επιθετικά απέναντι σε χορτοφάγους», δήλωσε η Malila σε ανακοίνωση τύπου.

Οι συγγραφείς της μελέτης λένε ότι αυτές οι αντιδράσεις αντικατοπτρίζουν μια ευρύτερη πολιτισμική ανησυχία: οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι θα έπρεπε να τρώνε λιγότερο κρέας για περιβαλλοντικούς και υγειονομικούς λόγους (σ.σ και για ηθικούς λόγους), αλλά η αλλαγή των συνηθειών είναι δύσκολη. Έτσι, αντί να αντικαταστήσουν το μπιφτέκι με ένα από παντζάρι, πολλοί επιτίθενται σε όσους το έχουν ήδη κάνει.

«Είναι κατανοητό ότι η αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών δεν είναι τόσο απλή», σημειώνει η μελέτη. «Αυτό μπορεί να εκφραστεί ως απογοήτευση και να κατευθυνθεί ενάντια σε όσους ήδη προωθούν την αλλαγή».

Ακόμα και με την έκρηξη των υποκαταστατών κρέατος, οι περισσότεροι άνθρωποι ακόμα δεν δείχνουν ενδιαφέρον. Οι χορτοφαγικές σάλτσες και τα μπουκιές φακής δεν θεωρούνται απλώς άνοστες — θεωρούνται ριψοκίνδυνες. «Το φαγητό είναι βασικό μέρος της κοινωνικής μας ταυτότητας», εξήγησε η Malila. «Όταν τα χορτοφαγικά προϊόντα προκαλούν αρνητικά συναισθήματα, λίγοι θέλουν να διακινδυνεύσουν να συνδεθούν με αυτά».

Δηλαδή: η ανάγκη να ανήκουμε κάπου εξακολουθεί να νικά το μπρόκολο.

Παρόλα αυτά, οι ερευνητές πιστεύουν ότι το στίγμα δεν είναι αναπόφευκτο. Υποστηρίζουν ότι τα μηνύματα γύρω από τη φυτική διατροφή συχνά τονίζουν τα περιβαλλοντικά οφέλη, ενώ θα έπρεπε να εστιάζουν στα προσωπικά πλεονεκτήματα. Αν ο στόχος είναι η μείωση της κατανάλωσης κρέατος, η Malila λέει ότι το μάρκετινγκ πρέπει να δείχνει τι κερδίζει ο καθένας, όχι μόνο ο πλανήτης.

«Η συμμετοχή σε μια ομάδα είναι εξελικτικό κίνητρο», πρόσθεσε. «Χρειαζόμαστε την αποδοχή των συνανθρώπων μας».

Ξεχάστε το μπείκον. Αυτό που πραγματικά εξοργίζει τους ανθρώπους είναι η ήσυχη, αυτάρεσκη λάμψη κάποιου που τρώει λαχανικά επίτηδες.

22 Απριλίου 2025 – Μετάφραση Gymnosophy:
https://www.vice.com/en/article/why-vegans-make-everyone-so-angry-according-to-science/

* Μελέτη:
Malila, R.-M., Pennanen, K., & Luomala, H. T. (2025). Meat alternative consumers still frowned upon in Europe: Analysis of stereotypical, emotional and behavioral responses of observing others. Food Quality and Preference, 125, 105380. https://doi.org/10.1016/j.foodqual.2024.105380