To Όραμα Μηδέν / Vision Zero είναι μια διεθνής στρατηγική στο ζήτημα της οδικής ασφάλειας. Η φιλοσοφία του μπορεί να συμπυκνωθεί σε μία πρόταση: Καμία απώλεια ζωής δεν είναι αποδεκτή. Η προσέγγιση του Οράματος Μηδέν έχει αποδειχθεί απόλυτα επιτυχής. Βασίζεται στο απλό γεγονός ότι είμαστε άνθρωποι και κάνουμε λάθη. Το οδικό σύστημα πρέπει να εξασφαλίζει την κυκλοφορία. Αλλά πρέπει επίσης, να είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να μας προστατεύει σε κάθε στροφή.

Το πρόγραμμα Vision Zero εγκρίθηκε από το Σουηδικό κοινοβούλιο το 1997 και μέχρι σήμερα έχει υιοθετηθεί από πολλές ακόμα χώρες όπως η Νορβηγία, η Ολλανδία, ο Καναδάς, η Μεγάλη Βρετανία, η Δομινικανή Δημοκρατία, μεγάλος αριθμός πόλεων των ΗΠΑ κ.α. Αλλά ΟΧΙ από την Ελλάδα.

Οι βασικοί άξονες του Vision Zero είναι:

Ένα εκατομμύριο ζωές τερματίζονται βίαια

Κάθε χρόνο περισσότεροι από 1 εκατομμύριο άνθρωποι, σε όλο τον κόσμο, πεθαίνουν σε συμβάντα σχετιζόμενα με τροχαίες συγκρούσεις. Για τους νέους ηλικίας 15 – 29 ετών, τα τροχαία συμβάντα είναι η μεγαλύτερη αιτία θανάτου τους.

Σήμερα, η κίνηση στους δρόμους είναι η 9η αιτία θανάτου παγκοσμίως. Μέχρι το 2030, η αύξηση της ιδιοκτησίας και χρήσης οχημάτων θα φέρει τις οδικές μετακινήσεις στην 5η θέση αιτίων θανάτου, προκαλώντας περισσότερα θύματα παγκοσμίως από το AIDS και τη φυματίωση.

Γνωρίζουμε πως οι οδικές μετακινήσεις αποτελούν θανατηφόρα και καθημερινή απειλή. Γιατί, λοιπόν, δεν κάνουμε περισσότερα για να την αντιμετωπίσουμε; Για κάποιο λόγο φαίνεται πως είμαστε περισσότερο ανεκτικοί στις απώλειες στους δρόμους. Μερικοί θα αντέλεγαν πως αυτό είναι το τίμημα που πρέπει να πληρώσουμε για την κινητικότητα και την ελευθερία. Εμείς δεν συμφωνούμε. Δεν μπορεί να υπάρχει καμιά ηθική δικαιολογία για το θάνατο και ενός μόνο ατόμου. Θα πρέπει να μπορούμε να μετακινούμαστε ελεύθερα – και να αισθανόμαστε ταυτόχρονα ασφαλείς. Αυτός είναι ο στόχος της πρωτοβουλίας Zero Vision.

Ελευθερία μετακίνησης

Η δυνατότητα μετακίνησης είναι ζωτικής σημασίας σε κάθε πτυχή της ζωής.

Η κινητικότητα αποτελεί επίσης έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες της οικονομικής ανάπτυξης και της ευημερίας. Αλλά η σχέση μεταξύ κινητικότητας και ευημερίας είναι, μακροπρόθεσμα, αναστρέψιμη. Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν σαφώς ότι η οικονομική ανάπτυξη οδηγεί επίσης σε αύξηση της κυκλοφορίας. Η αυξημένη κίνηση οδηγεί σε συμφόρηση, ρύπανση, αλλαγή του κλίματος και, τελευταίο αλλά σίγουρα όχι λιγότερο σημαντικό, σε θάνατο και σοβαρό τραυματισμό. Τα στατιστικά στοιχεία κάνουν πραγματικά επώδυνη την ανάγνωσή τους.

Κάνοντας τα λάθη μέρος της εξίσωσης

Τα οδικά μας συστήματα βασίζονται σε όλους τους παράγοντες που είναι πλέον πολύ γνωστό ότι αποτελούν κίνδυνο. Επιτρέπουν στους οδηγούς να διατρέχουν κινδύνους πέρα από τις ανθρώπινες ικανότητες. Και τα οδικά μας συστήματα μας αρνούνται το σαφές μερίδιο ευθύνης που τους αναλογεί, μερικές φορές συνήθως, κατηγορώντας τα θύματα για συντριβές και τραυματισμούς.

Για παράδειγμα, στα οδικά συστήματά μας είναι απολύτως νόμιμο ένα αυτοκίνητο να ταξιδεύει με μεγάλη ταχύτητα 100 km/hr, δύο μέτρα πίσω από το μπροστινό όχημα, σε υγρό καιρό. Όλα αυτά χωρίς να γνωρίζουμε αν ο οδηγός είναι κατάλληλος ή καταλαβαίνει τους κινδύνους.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι το πώς τα σώματά μας υπόκεινται σε όρια εμβιο-μηχανικής ανοχής και απλά δεν έχουν σχεδιαστεί για να ταξιδεύουν σε υψηλή ταχύτητα. Έχουμε έναν πολύ φυσικό φόβο στα ύψη, αλλά δεν έχουμε την ικανότητα να κρίνουμε την ταχύτητα. Ωστόσο, εξακολουθούμε να ταξιδεύουμε υπερβολικά γρήγορα.

Είμαστε, επίσης, φυσικά επιρρεπείς στο να αποσπάται η προσοχή μας και να αφαιρούμαστε από μουσική, τηλεφωνήματα, κάπνισμα, επιβάτες, έντομα ή εκδηλώσεις εκτός του αυτοκινήτου. Επιπλέον, απλά κάνουμε και ανόητα λάθη. Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι πάντα παρών – 365 ημέρες το χρόνο. Ένα αποτελεσματικό σύστημα οδικής ασφάλειας πρέπει να λαμβάνει υπόψη την ανθρώπινη σφαλερότητα.

Με το σχεδιασμό ολόκληρου του συστήματος μεταφορών για την αντιμετώπιση της ανθρώπινης αστοχίας, θα μάθουμε πώς να διαχειριζόμαστε την κινητική ενέργεια στα συστήματα κυκλοφορίας και να αλλάζουμε το δρόμο και το σχεδιασμό των οχημάτων – ξεχωριστά και σε ενιαία βάση.

Αυξάνοντας την ασφάλεια σε νέα επίπεδα

Η Σουηδία έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά θνησιμότητας που σχετίζονται με την κυκλοφορία στον κόσμο – και τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν σαφώς ότι η ασφάλεια δεν θέτει σε κίνδυνο την κινητικότητα. Αντίθετα, η αυξημένη κινητικότητα εξαρτάται στην πραγματικότητα από την αποτελεσματική οδική ασφάλεια.

Ο όγκος της κυκλοφορίας και τα ποσοστά θνησιμότητας συνδέονται εν μέρει με τις μεταβολές στην οικονομική ανάπτυξη. Ωστόσο, μπορούμε να διαπιστώσουμε με σαφήνεια ότι οι θάνατοι από τροχαία συμβάντα συνέχισαν να μειώνονται παρά τη σταθερή αύξηση της κυκλοφορίας. Το διάγραμμα δείχνει την αύξηση του όγκου κυκλοφορίας (σκούρο μπλε) και των θανάτων από κυκλοφορία (ανοιχτό μπλε) από το 1950 μέχρι σήμερα, στη Σουηδία.

Υπάρχουν και άλλα θετικά αποτελέσματα. Οι θάνατοι πεζών στη Σουηδία μειώθηκαν σχεδόν κατά 50% την τελευταία πενταετία. Ο αριθμός των παιδιών που σκοτώθηκαν σε τροχαία συμβάντα έχει επίσης μειωθεί. Το 2008 πέρασαν δέκα μήνες πριν συμβεί ένα θανατηφόρο τροχαίο ατύχημα που αφορούσε ένα παιδί. Όσο τραγικό κι αν είναι αυτό, είναι μια τεράστια βελτίωση. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά ακόμα που μπορούμε να κάνουμε για να βελτιώσουμε την οδική ασφάλεια. Στη Σουηδία, θα μπορούσε να μειωθεί ο αριθμός των νεκρών κατά 90% αν μπορούσαμε να εξαλείψουμε τις τεχνικές βλάβες του συστήματος, τη μη χρήση των ζωνών ασφαλείας, την ταχύτητα και την οδήγηση σε κατάσταση μέθης – από 5 θανάτους ανά 100.000, σε 0.5. Αυτός είναι ο στόχος του Vision Zero: Προσβλέπουμε και δημιουργούμε στρατηγικές για να αυξήσουμε την ασφάλεια σε νέα επίπεδα.

Κάθε κράτος, φυσικά, έχει το δικό του σύνολο θεμάτων που πρέπει να αντιμετωπίσει όσον αφορά την οδική ασφάλεια. Οι συγκεκριμένες συνθήκες ενδέχεται να διαφέρουν από αυτές στη Σουηδία, αλλά πιστεύουμε ότι η βούληση για προστασία της ζωής και της υγείας των ανδρών, των γυναικών και των παιδιών είναι καθολική. Η πρωτοβουλία Vision Zero προσφέρει πρόσβαση στις εμπειρίες και τις γνώσεις των ατόμων που εμπλέκονται στη σουηδική οδική ασφάλεια.

Ασφάλεια σε συστήματα πληροφοριών και κυκλοφορίας

Ο έλεγχος και η εποπτεία της οδικής κυκλοφορίας μπορούν να περιλαμβάνουν συστήματα παρακολούθησης των κυκλοφοριακών ροών και των καιρικών συνθηκών ή άλλων μέτρων, που χαρακτηρίζονται ως ευφυή συστήματα κυκλοφορίας.

Η συλλογή πληροφοριών, η μέτρηση των αποτελεσμάτων και η συνεχής αξιολόγηση των δεδομένων κίνησης είναι ζωτικής σημασίας για την κατανόηση και την ανάπτυξη της τοπικής σας πρωτοβουλίας Vision Zero. Θα μπορούσαν να είναι συστήματα για διαχείριση πληροφοριών για τις καιρικές συνθήκες, συντήρηση ροής κυκλοφορίας και πολλά άλλα.

Κάνοντας την κινητικότητα ασφαλή εξ αρχής

Το Vision Zero περιλαμβάνει τον προγραμματισμό, το σχεδιασμό και την κατασκευή δρόμων και υποδομών για την αύξηση της ασφάλειας και τη μείωση των θανατηφόρων ατυχημάτων. Οι πτυχές ασφάλειας πρέπει να ενσωματωθούν στο σύστημα και να συμπεριληφθούν κατά τον σχεδιασμό νέων έργων υποδομής.

Στόχος είναι να οικοδομηθούν δρόμοι και υποδομές που να ανταποκρίνονται στις δυνατότητες και τις περιβαλλοντικές προκλήσεις χωρίς να διακυβεύεται η ασφάλεια της κυκλοφορίας. Αυτό δεν είναι τόσο περίπλοκο όσο φαίνεται και δεν χρειάζεται να είναι ακριβότερο από τον παραδοσιακό τρόπο σχεδιασμού δρόμων. Αντίθετα, θα μειώσει το συνολικό κόστος για την κοινωνία με την πάροδο του χρόνου.

Παρέχοντας ασφάλεια μέσω της εκπαίδευσης και του σχεδιασμού

Οι δημόσιες υπηρεσίες και η εκπαίδευση είναι ζωτικής σημασίας όταν πρόκειται για την εφαρμογή αποτελεσματικών λύσεων ασφάλειας της κυκλοφορίας. Οι τομείς εστίασης κυμαίνονται από την εκπαίδευση των οδηγών έως τις υπηρεσίες σχεδιασμού σε εθνικό και τοπικό επίπεδο.

Οι γνώσεις και η εμπειρία είναι βασικά συστατικά κατά το σχεδιασμό και την ανάπτυξη νέων υποδομών ή την κατασκευή συστημάτων για την αύξηση της ασφάλειας της κυκλοφορίας. Μια ολιστική προσέγγιση περιλαμβάνει τη συλλογή γνώσεων και την εξαγωγή των πλέον αποτελεσματικών μεθόδων, λαμβάνοντας συγχρόνως υπόψη το κόστος και την ασφάλεια.

Οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν συμβούλους σχεδιασμού υποδομών και σχεδιασμού, καθώς και συνεργάτες που μπορούν να αξιολογήσουν και να προτείνουν τις καλύτερες λύσεις για κάθε τοπική πρωτοβουλία Vision Zero.

*Το άρθρο είναι μετάφραση (με παρεμβάσεις) των κειμένων που περιλαμβάνονται στο site του σουηδικού προγράμματος Vision Zero. Οι φωτογραφίες και το γράφημα, προέρχονται επίσης από το ίδιο site.

**Το πρόγραμμα Vision Zero εγκρίθηκε από το Σουηδικό κοινοβούλιο το 1997 και μέχρι σήμερα έχει υιοθετηθεί από πολλές ακόμα χώρες όπως η Νορβηγία, η Ολλανδία, ο Καναδάς, η Μεγάλη Βρετανία, η Δομινικανή Δημοκρατία, μεγάλος αριθμός πόλεων των ΗΠΑ κ.α. Όχι από την Ελλάδα.

Διεθνές ιστοσελίδα Vision Zero https://visionzeronetwork.org/

πηγή άρθρου: http://soste.gr/vision-zero/

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΡΘΡΑ: