Μετά την Φουκουσίμα οι προπαγανδιστές της πυρηνικής βιομηχανίας παρέμεναν σιωπηλοί. Με την πρόσφατη άνοδο των τιμών ενέργειας είδαμε να δημοσιεύονται πολλά άρθρα, που ξανά διαφημίζουν ότι τα πυρηνικά εργοστάσια είναι η φθηνή οικονομική, αξιόπιστη λύση ενέργειας, υποβαθμίζοντας το θέμα της ασφάλειας που παλιά κυριαρχούσε. Υπήρξε μάλιστα και πρόταση κατασκευής πυρηνικού εργοστασίου στην Ελλάδα, στα βήματα του Ερντογάν, που ως γνωστόν κατασκευάζει πυρηνικά εργοστάσια, επειδή -όπως o ίδιος δήλωσε- επιθυμεί πυρηνικά όπλα.

Στην πραγματικότητα:

1) Η πυρηνική ενέργεια παραμένει ακριβή ακόμη και σε χώρες όπως η Γαλλία στην οποία λειτουργούν πολλά γερασμένα πυρηνικά εργοστάσια. Σύμφωνα με το Πρακτορείο Πληροφοριών για την ενέργεια των ΗΠΑ, το μέσο κόστος παραγωγής πυρηνικής ενέργειας είναι περίπου 100$ ανά megawatt-hour. Συγκρίνετε αυτό με το 50$ ανά megawatt-hour της ηλιακής και 30 με 40$ ανά megawatt-hour για τις ανεμογεννήτριες. Ο οικονομικός όμιλος Lazard πρόσφατα δήλωσε ότι το κόστος των ανανεώσιμος πηγών είναι τώρα ίσο ή κάτω από το κόστος των παραδοσιακών πηγών ενέργειας, δηλαδή των ορυκτών καυσίμων και πολύ χαμηλότερο από την πυρηνική.

Αν και θεωρητικά τα υψηλά κόστη και ο μεγάλος χρόνος που απαιτείται για την κατασκευή των πυρηνικών εργοστασίων θα έπρεπε να είχαν υποχωρήσει, κατά το μισό αιώνα που αναπτύσσεται και αντίθετα με τις άλλες τεχνολογίες το κόστος της πυρηνικής ενέργειας ανεβαίνει συνεχώς. Ακόμη και οι υποστηρικτές της αναγνωρίζουν ότι ποτέ δεν θα ξαναγίνει ανταγωνιστική σε ένα περιβάλλον ελεύθερης αγοράς. Τόσο το Nuclear Energy Agency όσο και International Energy Agency κατέληξαν ότι αν και η πυρηνική ενέργεια είναι “αποδεδειγμένα πηγή χαμηλών εκπομπών Άνθρακα σαν παραγωγή ηλεκτρισμού”, η βιομηχανία της πρέπει να αντιμετωπίσει τα σοβαρά προβλήματα, που αφορούν το κόστος, την ασφάλεια και την διάθεση των αποβλήτων, αν θέλει να παίξει ρόλο στη μελλοντική- με κλιματικό έλεγχο- παραγωγή ενέργειας.

2) Τα καταστροφικά πυρηνικά ατυχήματα, αν και σπάνια, μπορούν να προκαλέσουν σε τεράστια επίπεδα, σωματικές και ψυχολογικές συνέπειες και η Ιατρική βεβαιώνει ότι οι καθυστερημένες συνέπειες της ραδιενέργειας ισχύουν. . Κανένα τεχνολογικό σύστημα δεν είναι τέλειο, αλλά η τρωτότητα της πυρηνικής ενέργειας είναι υπερβολικά μεγάλη. Οι βελτιώσεις στο σχεδιασμό δε μπορούν να εξαλείψουν την πιθανότητα θανάσιμων καταρρεύσεων. Τέτοιες πιθανότητες είναι αποτέλεσμα εξαιρετικών καιρικών συνθηκών, γεωφυσικών συμβάντων, όπως σεισμοί, ηφαίστεια, και τσουνάμι (όπως αυτό που προκάλεσε την καταστροφή στη Fukushima); τεχνικά προβλήματα και τα αναπόφευκτα ανθρώπινα λάθη. Η ίδια η κλιματική αλλαγή εργάζεται κατά των πυρηνικών εργοστασίων αφού οι σοβαρή ξηρασία οδηγεί σε κλείσιμο των αντιδραστήρων, καθώς τα περιβάλλοντα ύδατα γίνονται πολύ ζεστά για να ψύξουν τον πυρήνα.

Οι Συνήγοροι της πυρηνικής ενέργειας κατά κανόνα υποβαθμίζουν τις καταστροφικές συνέπειες στη Fukushima και το Chernobyl. Επισημαίνουν ότι σχετικά λίγοι άμεσοι θάνατοι καταγράφηκαν σε αυτές τις δυο καταστροφές. Το χάος και στις δυο καταστροφές και η εξαιρετικά κακή διαχείριση της κρίσης από τις αρχές οδήγησε σε μεγάλη ανισότητα τις εκτιμήσεις. Αλλά ενημερωμένοι επιστημονικοί υπολογισμοί σε σχέση με το Chernobyl προβλέπουν μελλοντικούς θανάτους από Καρκίνους από δεκάδες χιλιάδες μέχρι μισό εκατομμύριο.

Μελέτες στο Chernobyl και τη Fukushima επίσης αποκαλύπτουν μια ψυχολογική αναπηρία από φόβο για την αόρατη μόλυνση. Αυτός ο φόβος κατέκλυσε τη Hiroshima και το Nagasaki, και οι άνθρωποι στη Fukushima επίπονα σχετίζουν την εμπειρία τους με εκείνη των βομβαρδισμένων με ατομικά όπλα πόλεων. Η κατάσταση στην Fukushima δεν είναι ακόμη ασφαλής. Αυτός ο φόβος κατέκλυσε και το Chernobyl, όπου υπήρξε τεράστιο κίνημα εξαναγκασμένης μετακίνησης πληθυσμού και όπου ολόκληρες περιοχές δηλητηριάστηκαν με ραδιενέργεια και παραμένουν ακατοίκητες.

3) Ο συνδυασμός πραγματικών και αναμενόμενων επιπτώσεων από τη ραδιενέργεια, ο φόβος της αόρατης μόλυνσης, συμβαίνει όπου χρησιμοποιήθηκε πυρηνική τεχνολογία, όχι μόνο στις πόλεις που βομβαρδίστηκαν με πυρηνικά όπλα και σε μεγάλα ατυχήματα, αλλά επίσης και στο Hanford, σε σχέση με τα απόβλητα Πλουτωνίου από την κατασκευή της βόμβας του Nagasaki, στα Rocky Flats, μετά από δεκάδες πυρηνικές κατασκευές, στις θέσεις πυρηνικών δοκιμών στη Nevada και οπουδήποτε οι στρατιώτες εκτέθηκαν σε ραδιενέργεια λόγων των πυρηνικών δοκιμών και στα Marshal islands, τόπο δοκιμών της υδρογονοβόμβας, όπου πρόσφατες μετρήσεις έδειξαν ότι ακόμη και σήμερα παραμένουν το πιο ραδιενεργό σημείο του πλανήτη,.

4) Οι πυρηνικοί αντιδραστήρες εγείρουν επίσης το πρόβλημα των πυρηνικών αποβλήτων για τα οποία δεν έχει βρεθεί επαρκής λύση παρά της επιστημονικές και τεχνολογικές προσπάθειες επί μισό αιώνα. Ακόμη και όταν ένα πυρηνικό εργοστάσιο θεωρηθεί αναξιόπιστο και κλείσει, όπως έγινε με τον αντιδραστήρα Pilgrim στο Plymouth, ή κλείσει για οικονομικούς λόγους, όπως στο Vermont Yankee, τα συσσωρευμένα ραδιενεργά απόβλητα παραμένουν στο χώρο επικίνδυνα και πρακτικά αθάνατα. Σύμφωνα με την Nuclear Waste Policy Act [1], του 1982 οι ΗΠΑ προσπάθησαν να κατασκευάσουν ένα μόνιμο σταθμό απόθεσης πυρηνικών αποβλήτων 40 χρόνια αργότερα αυτό δεν έχει γίνει παρά τις αποτυχημένες προσπάθειες βαθύτατου ενταφιασμού στη Yuka, Νεβάδα. Επειδή δεν υπάρχει λύση τα πυρηνικά απόβλητα στην Ευρώπη μεταφέρονται μυστικά με τρένα μέχρι τα ιταλικά λιμάνια προς μεταφορά στην Αφρική, αλλά τις περισσότερες φορές βυθίζονται σκόπιμα στη Μεσόγειο κυρίως στην περιοχή του Ιονίου.

[1] Nuclear Waste Policy Act https://www.energy.gov/downloads/nuclear-waste-policy-act

Μια λύση που δοκιμάστηκε ήταν η χρησιμοποίηση τους για την κατασκευή όπλων Απεμπλουτισμένου Ουρανίου, τα οποία παρά την ελάχιστη σχετικά δόση ραδιενέργειας προκάλεσαν προβλήματα υγείας στους Αμερικανούς στρατιώτες (Σύνδρομο του Κόλπου) και μόλυναν το περιβάλλον όπου χρησιμοποιήθηκαν τόσο που τελικά απαγορεύθηκαν και εγκαταλείφθηκαν.

5) Τον μεγαλύτερο κίνδυνο αποτελούν ο Πλουτώνιο και το Εμπλουτισμένο Ουράνιο, που λαμβάνονται από τους πυρηνικούς αντιδραστήρες και είναι η βάση κατασκευής πυρηνικών όπλων. Η τεχνολογία εμπλουτισμού Ουρανίου για τον εμπορικό αναλυτή μπορεί εύκολα να αναβαθμισθεί σε Ουρανίου για πυρηνική βόμβα. Όταν ο εμπορικός αντιδραστήρας βρίσκεται σε σχάση καυσίμου παράγει Πλουτώνιο, που καταλήγει σε υψηλά ραδιενεργά απόβλητα. Οπουδήποτε ξεκινά εκτεταμένο πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας υπάρχει πιθανότητα της κατασκευής πυρηνικών όπλων. Φυσικά αυτή η πιθανότητα κάνει τους πυρηνικούς αντιδραστήρες ελκυστικό στόχο για τρομοκράτες.

Τον Ιούλιο 2019 λειτουργούσαν 416 πυρηνικοί αντιδραστήρες στον κόσμο.
Αν η πυρηνική ενέργεια υιοθετηθεί σαν τεχνολογική λύση, όπως σήμερα προτείνεται, αυτός ο αριθμός θα πολλαπλασιασθεί και θα δημιουργήσει μια θανάσιμη ζώνη πυρηνικών κινδύνων. Είναι παράλογο το να απαλείψουμε αυτή την ανησυχία και να επιμένουμε μετά από πείρα άνω από μισού αιώνα ότι μια “τέταρτη γενιά” πυρηνικών εργοστασίων θα αλλάξει κάτι.

Οι συνήγοροι της πυρηνικής ενέργειας συχνά τη συγκρίνουν με τις εξαρτώμενες από τον Άνθρακα πηγές. Αλλά ο Άνθρακας δεν είναι το θέμα. Ήδη αποσύρεται από την παγκόσμια σκηνή. Η σωστή σύγκριση είναι μεταξύ πυρηνικής και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Οι ανανεώσιμες είναι τμήμα μιας οικονομικής και ενεργειακής λύσης. Ήδη είναι διαθέσιμες πολύ πιο γρήγορα, ευρέως και φθηνότερα απ’ όσο προέβλεπαν οι ειδικοί και η αποδοχή τους από το κοινό είναι μεγάλη. Χρησιμοποιώντας ανανεώσιμες πηγές σε μια πρώτη φάση, θα ακολουθήσουν οι βελτιώσεις στην αποθήκευση ενέργειας, την ολοκλήρωση του δικτύου, μικρές συσκευές και ηλεκτροκινούμενα οχήματα. Η Πανδημία Covid19 μας δίδαξε ότι η παγκόσμια συνεργασία είναι εφικτή. Μπορούμε να κάνουμε ακόμη μια παγκόσμια προσπάθεια, που θα καταφέρει να κάνει τις ανανεώσιμες πηγές τρόπο ζωής για όλους.

Το φυσικό αέριο και η πυρηνική ενέργεια θα παίξουν μόνο μεταβατικό ρόλο, αλλά δεν είναι λογικό για δήθεν φθηνότερη λύση, να στοιχηματίζουμε τον πλανήτη σε μια τεχνολογία, που επίμονα δεν λειτούργησε σωστά και θέτει βαθύτατες απειλές στο σώμα και την ψυχή μας.

Συμπερασματικά τα πυρηνικά ΔΕΝ είναι η λύση διότι είναι:

1) Υπερβολικά επικίνδυνα επειδή η ασφαλής μεταφορά και αποθήκευση των ραδιενεργών καταλοίπων είναι ανεπίλυτη με κίνδυνο καταστροφές τύπου Chernobyl & Fukushima.

2) Υπερβολικά ακριβά. Το κόστος για το χτίσιμο, τη λειτουργία και την αποδόμηση είναι τεράστια και αυτός είναι ο λόγος που η παραγόμενη ενέργεια είναι από τις πλέον ακριβές.

3) Πολύ καθυστερημένα. Στο Δυτικό κόσμο ο σχεδιασμός και το χτίσιμο ενός πυρηνικού εργοστασίου παίρνει 20-30 χρόνια, δηλαδή πολύ αργά για να επηρεάσει την κλιματική αλλαγή.

4) Πολύ ανεπαρκή. Ακόμη και αν χτιζόντουσαν χιλιάδες πυρηνικά εργοστάσια το μερίδιο τους στην παραγωγή ενέργειας το 2050 θα ήταν μόνο 10%.

Τα πυρηνικά δεν είναι η λύση για κανένα ανθρώπινο πρόβλημα σε πόλεμο ή ειρήνη. Όσο νωρίτερα απαλλαγούμε από αυτά τόσο καλύτερα αν θέλουμε να υπάρξει μέλλον για την ανθρωπότητα.

Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου
Πρόεδρος του ελληνικού κλάδου της IPPNW
Αντιπρόσωπος της ICAN στην Ελλάδα
πηγή: https://ippnwgr.blogspot.com/2021/10/blog-post_12.html

[english]

Nuclear power plants are NOT the solution for cheap, clean and safe energy!

After Fukushima, the propagandists of the nuclear industry remained silent. With the recent rise in energy prices we have seen many articles published, again advertising that nuclear power plants are the cheap, economical, reliable energy solution, downplaying the safety issue that used to dominate. There has even been a proposal to build a nuclear power plant in Greece, in the footsteps of Erdogan, who is known to be building nuclear power plants because – as he has stated – he wants nuclear weapons.

In fact:

1) Nuclear power remains expensive even in countries like France where many aging nuclear plants are operating. According to the US Energy Information Agency, the average cost of producing nuclear power is about $100 per megawatt-hour. Compare that to the $50 per megawatt-hour of solar and $30 to $40 per megawatt-hour for wind turbines. The Lazard Financial Group recently stated that the cost of renewables is now equal to or below the cost of traditional energy sources, namely fossil fuels, and much lower than nuclear. Although in theory the high costs and long time required to build nuclear power plants should have receded in the half century of development and unlike other technologies, the cost of nuclear power has been rising steadily. Even its proponents recognize that it will never again become competitive in a free market environment. Both the Nuclear Energy Agency and the International Energy Agency have concluded that although nuclear power is “a proven low-carbon source as a source of electricity generation”, its industry must address the serious problems of cost, safety and waste disposal if it is to play a role in future climate-controlling energy production.

2) Catastrophic nuclear accidents, though rare, can cause massive levels of physical and psychological consequences, and medicine asserts that late effects of radiation exist. No technological system is perfect, but the vulnerability of nuclear power is too great. Improvements in design cannot eliminate the possibility of fatal meltdowns. Such possibilities are the result of extraordinary weather conditions, geophysical events such as earthquakes, volcanoes, and tsunamis (such as the one that caused the Fukushima disaster), technical problems, and the inevitable human errors. Climate change itself works against nuclear plants since severe droughts lead to reactor shutdowns as the surrounding water becomes too hot to cool the core. Nuclear advocates typically downplay the catastrophic consequences at Fukushima and Chernobyl. They point out that relatively few direct deaths were recorded in these two disasters. The chaos in both disasters and the extremely poor management of the crisis by the authorities led to a great disparity in the estimates. But up-to-date scientific calculations in relation to Chernobyl predict future deaths from Chernobyl from tens of thousands to half a million. Studies at Chernobyl and Fukushima also reveal a psychological disability due to fear of invisible contamination. This fear overwhelmed Hiroshima and Nagasaki, and people in Fukushima painfully relate their experience to that of atomic bombed cities. The situation in Fukushima is not yet safe. This fear also engulfed Chernobyl, where there was a huge movement of forced displacement and where whole areas were poisoned with radiation and remain uninhabited.

3) The combination of actual and anticipated effects of radiation and the fear of invisible contamination occurs wherever nuclear technology was used. This is the case not only in cities bombed with nuclear weapons and in major accidents, but also at Hanford in the UK, in connection with the plutonium waste from the construction of the Nagasaki bomb, the Rocky Flats, after dozens of nuclear construction sites, the nuclear test sites in Nevada and wherever soldiers were exposed to radiation from nuclear testing, and at the Marshal Islands, the main testing site of the H-Bomb, where recent measurements have shown that even today it remains the most radioactive spot on the planet.

4) Nuclear reactors also raise the problem of nuclear waste for which no adequate solution has been found despite half a century of scientific and technological efforts. Even when a nuclear power plant is deemed unreliable and closed, as was the case with the Pilgrim reactor at Plymouth in the UK, or closed for economic reasons, as was the case at Vermont Yankee in the USA where the accumulated radioactive waste remains on-site dangerously and practically eternal. Under the Nuclear Waste Policy Act of 1982, the US attempted to build a permanent nuclear waste disposal site 40 years later. However, this has not been done despite failed attempts at the deep burial site at Yuka, Nevada. Because there is no solution, nuclear waste in Europe is secretly transported by trains to Italian ports for further transport to Africa, but most of the time it is deliberately dumped in the Mediterranean Sea, mainly in the Ionian region. One solution that was tried was to use nuclear waste to produce depleted uranium from which weapons were made and used in the war led by the USA against the Iraq. Despite its relatively low level of radioactivity, it caused health problems of Iraqi and American soldiers – “the Gulf War Syndrome” – and contaminated the environment to such an extent that they were eventually banned and abandoned.

5) The greatest dangers are plutonium, obtained from nuclear reactors and Highly Enriched Uranium that serves as the basis of nuclear weapons construction. Uranium enrichment technology for commercial purposes can easily be used produce to uranium for nuclear weapons. When a nuclear reactor is in fuel fission, it produces plutonium, which is extremely toxic, resulting in high levels of radioactive waste. Wherever an extensive nuclear power program is initiated, there is the possibility of nuclear weapons being built. Of course, this possibility makes nuclear reactors an attractive target for terrorists. As of July 2019, there were 416 nuclear reactors operating in the world. If nuclear power is adopted as a solution to combat climate change, as is currently proposed, this number will multiply and create a deadly nuclear danger zone. It is absurd to dismiss this concern and to insist, after more than half a century of experience, that a “fourth generation” of nuclear power plants will make a difference. Advocates of nuclear energy often compare it with coal-dependent energy sources. But coal is not the issue any longer as it is retiring from the world stage. Nowadays, the correct comparison is between nuclear and renewable energy sources. Renewables are part of an economic and energy solution. They are already available much faster, more widely and cheaper than experts predicted and public acceptance is high. Using renewables in a first phase will be followed by improvements in energy storage, grid integration, small appliances and electric vehicles.

The Covid-19 pandemic taught us that global cooperation is possible. We can still make a global effort that will succeed in making renewable energy a way of life for all. Natural gas and nuclear power will only play a transitional role. It is not reasonable for a supposedly cheaper solution to install a technology on the planet that has persistently failed to work properly and poses profound threats to our bodies and souls.

In conclusion, nuclear is NOT the solution because it is:

1. Too dangerous because the safe transport and storage of radioactive residues is unsolvable and there is a risk of Chernobyl & Fukushima type disasters.
2. Too expensive. The cost to build, operate and deconstruct is huge and this is why the energy produced by nuclear power is among the most expensive ones.
3. Too late. In the Western world because designing and building a nuclear plant takes 20-30 years, too late to affect climate change.
4. Too inefficient. Even if thousands of nuclear power plants were built, their share of energy production in 2050 would only be 10%.

Nuclear is not the solution to any human problem in war or peace. The sooner we get rid of nuclear power, the better it is for the future of humanity.

Maria Arvaniti Sotiropoulou
President of the Greek branch of IPPNW
ICAN Representative in Greece