Ως ποδηλατικό συνεργείο του ΕΚΧ Σχολείο προβήκαμε χθες, το βράδυ της Πέμπτης 11 Νοεμβρίου, σε δράση διεκδίκησης ασφαλών αστικών μετακινήσεων και οδικού χώρου για το ποδήλατο. Αντιδρώντας στο θανάσιμο τροχαίο δυστύχημα που συνέβη την Τρίτη 2 Νοεμβρίου στην Τούμπα βάψαμε συμβολικά, σε λευκό χρώμα, ένα ποδήλατο και το στερεώσαμε σε υπερυψωμένο σημείο στη συμβολή των οδών Αγ.Δημητρίου και Γ.Λαμπράκη, εκφράζοντας την θλίψη μας για τον θάνατο ενός ανθρώπου που είχε επιλέξει το ποδήλατο για την καθημερινή του μετακίνηση και την οργή μας για μία πολιτεία που αδιαφορώντας πλήρως για τις αστικές οδικές συνθήκες, βαφτίζει τέτοια επαναλαμβανόμενα φρικτά γεγονότα ως “ατυχήματα” και αδυνατεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες της κοινωνίας για ασφαλέστερες αστικές μετακινήσεις.

Το λευκό ποδήλατο συνόδεψε πινακίδα με το πρόταγμα “καμία ποδηλάτισσα λιγότερη” και πιο προσωπικά μηνύματα προς τη νεκρή φίλη ποδηλάτισσα, ενώ η παρέμβαση ολοκληρώθηκε με ποδηλατοπορεία στο κέντρο της πόλης.

Ακολουθεί η αναλυτικότερη τοποθέτησή μας επί των τραγικών συμβάντων όπως επίσης και φωτογραφικό υλικό από την δράση:

“Με αφορμή το θανατηφόρο τροχαίο δυστύχημα το πρωί της Τρίτης 2 Νοεμβρίου στην Τούμπα, έρχεται και πάλι στην δημόσια σφαίρα το ζήτημα της ασφαλούς κινητικότητας εντός του αστικού ιστού. Η παντελής αδιαφορία της πολιτείας για την ποδηλατοκίνηση και η κατ’ επέκταση έλλειψη ουσιαστικών υποδομών στην πόλη μας, οδήγησαν για μία ακόμη φορά έναν άνθρωπο που είχε επιλέξει να χρησιμοποιεί το ποδήλατο για την καθημερινή του μετακίνηση, να χάσει τη ζωή του στο οδόστρωμα. Ένα φρικτό γεγονός μας θυμίζει ξανά, πως τέτοια “ατυχήματα”, σε μία πόλη εχθρική προς τους κατοίκους της, μόνο τυχαία δεν είναι. Ακόμα και εν μέσω πανδημίας, με τις τεράστιες ελλείψεις στα μέσα μαζικής μετακίνησης και τη στροφή ολοένα και μεγαλύτερου μέρους της κοινωνίας στο ποδήλατο ως μέσο οικολογικής αστικής μετακίνησης, φαίνεται πως δεν υπάρχει από την τοπική διοίκηση η προθυμία να ικανοποιήσει τις ανάγκες των κατοίκων για ένα ασφαλές ολοκληρωμένο ποδηλατικό δίκτυο.

‘Οντας μέσο, μηδενικών ρύπων, το ποδήλατο δίνει την επιλογή σε άτομα ευπαθών και μη ομάδων, να αποφύγουν τις αυξημένες πιθανότητες μετάδοσης του ιού στα κατακρεουργημένα από την νεοφιλελεύθερη πολιτική ΜΜΜ και να μην επιδεινώνουν συγχρόνως με κινητήρες ιδιωτικών οχημάτων το φαινόμενο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που προκαλεί και οξύνει τα αναπνευστικά προβλήματα. Στην γεμάτη καυσαέριο και θόρυβο, με το γιγαντιαίο κυκλοφοριακό της πρόβλημα, Θεσσαλονίκη, οι εναλλασσόμενες δημοτικές αρχές παραμένουν προσκολλημένες, χάριν βραχυπρόθεσμων συμφερόντων, στο υπάρχον αυτοκινητοκεντρικό μοντέλο μεταφορών, θέτοντας την ποιότητα ζωής του πληθυσμού σε δεύτερη μοίρα.

Το ποδήλατο εκθειάζεται σε επικοινωνιακό επίπεδο όταν το μείζον ζήτημα της περιβαλλοντικής κρίσης έρχεται, ολοένα και πιο συχνά, στο προσκήνιο, ωστόσο έργα που θα δημιουργήσουν εν τοις πράγμασι συνθήκες κατάλληλες για ασφαλέστερη και αποτελεσματικότερη ποδηλατοκίνηση στην σύγχρονη οδική ζούγκλα δεν υλοποιούνται.

Πιλοτικοί ελλιπείς ποδηλατόδρομοι μονοψήφιων χιλιομέτρων και, υπό μορφή επιδοτήσεων, προώθηση της ποδηλατοηλεκτροκίνησης, είναι μέχρι στιγμής οι μόνες προσπάθειες της πολιτείας για βιωσιμότερη αστική κινητικότητα, επιβεβαιώνοντας πως για την κρατική πολιτική το ποδήλατο δεν είναι παρά ένα ελιτίστικο μέσο αναψυχής αντί μιας ουσιαστικής, προσιτής για την πλειονότητα του κοινωνικού σώματος, απάντησης σε μια σειρά προβλημάτων της πόλης και του σύγχρονου τρόπου ζωής. Η ενίσχυση ενός αποτελεσματικού και προσβάσιμου δικτύου δημόσιων μεταφορών και η υιοθέτηση ενός αποκεντρωτικού μοντέλου χωροταξικού σχεδιασμού, πρακτικές που αναμφίβολα θα βελτίωναν τις συνθήκες αστικής διαβίωσης και μετακίνησης, παραμένουν δυστυχώς εξίσου παραγκωνισμένες από τις τοπικές αρχές.

Ως μέλη του ποδηλατικού συνεργείου του ΕΚΧ Σχολείο αντιλαμβανόμαστε πως ο οδικός χώρος οφείλει να διαμορφώνεται από και με βάση τις ανάγκες των κατοίκων της πόλης, ως κοινό αγαθό που καλούμαστε μαζί, από τα κάτω, να διαχειριστούμε. Μακριά από λογικές ανάθεσης και εξαρτήσεις από κυβερνητικά σχέδια που τοποθετούν κέρδος και τουριστική ανάπτυξη πάνω από την λειτουργικότητα· υποβιβάζοντας τον δημόσιο χώρο, από περιβάλλον διαβίωσης και καρδιά της πολιτικής κοινωνίας σε ένα σκηνικό για καταναλωτική χρήση. Το εκτενές ολλανδικό δίκτυο ποδηλατόδρομων αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα διαμόρφωσης του δημόσιου χώρου προς όφελος της κοινωνίας, μέσω ενός μαζικού και ανυποχώρητου διεκδικητικού κινήματος.

Όπως και σε άλλες χώρες κατά τις δεκαετίες που ακολούθησαν τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, οι πωλήσεις των αυτοκινήτων εκτοξεύτηκαν στα ύψη, οι δρόμοι πλημμύρισαν από μηχανοκίνητα οχήματα και τα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα λόγω της πρωτοφανούς κυκλοφοριακής συμφόρησης, αυξήθηκαν εκθετικά. Το 1971 περισσότεροι από 3.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν στον δρόμο, με 450 από τα θύματα αυτά να είναι παιδιά. Η τοπική κοινωνία αντέδρασε άμεσα και διαμορφώθηκε έτσι ένα κοινωνικό κίνημα που απαιτούσε ασφαλέστερες συνθήκες ποδηλατοκίνησης, πιέζοντας την κυβέρνηση να επενδύσει σε ποδηλατικές υποδομές και αναγκάζοντας εν τέλει την ολλανδική πολεοδομία να απορρίψει τις διαδεδομένες αυτοκινητοκεντρικές πρακτικές οδοποιίας. Στην Θεσσαλονίκη του σήμερα, η διεκδίκηση ασφαλέστερων αστικών μετακινήσεων για πεζούς και πάσης μορφής τροχοφόρα κρίνεται ίσως πιο αναγκαία από ποτέ.

Ας είναι λοιπόν η Δήμητρα το τελευταίο θύμα ενός συστήματος που αδιαφορεί για τις ανθρώπινες και μη ζωές. Ας μην αφήσουμε τέτοιους φριχτούς θανάτους να επαναλαμβάνονται και να ερμηνεύονται μοιρολατρικά ως ατυχήματα, απόρροιες μιας κακιάς στιγμής που διαβάζουμε με απάθεια κάθε χρόνο στα στατιστικά της τροχαίας. Ας αγωνιστούμε μαζί να μην ξαναδούμε άλλες ζωές να χάνονται κάτω από ρόδες. Ας διεκδικήσουμε οργανωμένα, από τα κάτω, πάνω στις δυο μας ρόδες, τον δημόσιο χώρο που μας ανήκει. Δεν πρέπει να απαριθμήσουμε άλλες νεκρές ποδηλάτισσες.”

-Ποδηλατικό Συνεργείο στον ΕΚΧ Σχολείο