Το ποδήλατο έμεινε στο περιθώριο για δυο ολόκληρες θητείες, αλλά φαίνεται πως θα είναι αυτό που μπορεί να ενώσει αλλά και να καθορίσει την επόμενη διοίκηση της πόλης της Θεσσαλονίκης, σε αυτές τις Δημοτικές Εκλογές του Μαΐου 2019.

Tο πρώτο debate Ποδηλατικής Πολιτικής έγινε την Τρίτη 7 Μαΐου στον πολυχώρο πολιτισμού και αθλητισμού WE, με πρωτοβουλία της φυσιολατρικής συλλογικότητας μας Gymnosophy, με την υποστήριξη των Παιδιών εν Δράσει στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Νεολαίας, και την παρουσίαση έκανε ο εξαίρετος Κωστής Ζαφειράκης (ΕΡΤ3).

Κοινός τόπος των υποψήφιων Δημάρχων η ανάγκη προώθησης του ποδηλάτου ως μέσου μετακίνησης, αφαιρώντας χώρο από το ΙΧ και η σύγκρουση με συμφέροντα , η δημιουργία ασφαλούς δικτύου ποδηλατόδρομων, και πως είναι πολιτική επιλογή και όχι πρόβλημα εύρεσης χρημάτων. Παράλληλα ευαισθητοποιήθηκαν για το Όραμα μηδέν και την ανάγκη υλοποίησης του, για να μην έχουμε αλλά τροχαία εγκλήματα με τα χιλιάδες θύματα.

Η εκδήλωση μεταδόθηκε ζωντανά στο διαδίκτυο από το Life-Events και μπορείτε να την παρακολουθήσετε ολόκληρη εδώ:

Επτά υποψήφιοι Δήμαρχοι Θεσσαλονίκης αποδέχτηκαν αυτονόητα την πρόσκληση να συμμετέχουν σε ένα καυτό ζήτημα της πόλης, που διοργανώνει η κοινωνία των πολιτών, και σχετίζεται με την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής, της Ατμοσφαιρική Ρύπανσης, της Ηχορύπανσης, της Δημόσιας Υγείας, του Κυκλοφοριακού, της Σωματικής Άσκησης, της Καθιστικής Ζωής & Παχυσαρκίας, της Οικονομικής Κρίσης, του Ασφαλιστικού & Συστήματος Υγείας, του Κοινωνικού Αποκλεισμού, της Απεξάρτησης από τα Ορυκτά Καύσιμα (πετρέλαιο, αέριο) και των συνεπειών τους, όπως η περιβαλλοντική υποβάθμιση, περιβαλλοντικοί μετανάστες και πρόσφυγες πολέμων για τον έλεγχο των πόρων.

Οι υποψήφιοι Δήμαρχοι που  συμμετείχαν με αλφαβητική σειρά:

• Συνέργεια πρώτα η πόλη μας – Χάρης Αηδονόπουλος
• ΠΟΛΗχρωμη Θεσσαλονίκη – Σπύρος Βούγιας
• Η πόλη ανάποδα – Δύναμη Ανατροπής – Αντώνης Γαζάκης
• Υψίπολις – Γρηγόρης Ζαρωτιάδης
• «Ανταρσία στη Θεσσαλονίκη για την ανατροπή» Γιάννης Κούτρας
• Θεσσαλονίκη Μαζί – Κατερίνα Νοτοπούλου
• Οικολογία Αλληλεγγύη – Μιχάλης Τρεμόπουλος

Τέσσερις εισηγήσεις τεκμηρίωσαν και οδήγησαν την πορεία της συζήτησης με ανάλογες ερωτήσεις, αλλά και παρεμβάσεις από το κοινό.

– Εισήγηση 1: “Ατμοσφαιρική Ρύπανση στη Θεσσαλονίκη”, Χαρίκλεια Μελέτη, Επίκουρη Καθηγήτρια, Εργαστήριο Φυσικής της Ατμόσφαιρας, τμήμα Φυσικής ΑΠΘ.

– Εισήγηση 2: “Urbact III: Η πρόταση για διαμόρφωση δικτύου ποδηλατικών υποδομών στη Θεσσαλονίκη, που προέκυψε από συμμετοχικό σχεδιασμό.”, Ανθή Τσακιροπούλου – Τοπογράφος Μηχανικός ΑΠΘ / Συγκοινωνιολόγος MSc.

– Εισήγηση 3: “Όραμα ΜΗΔΕΝ: Mονόδρομος για να μην έχουμε νεκρούς στους δρόμους”, SOS Road Crimes (Τροχαία Εγκλήματα), Χριστίνα Κυδώνα – Παθολόγος – Εντατικολόγος ΓΝΘ Ιπποκράτειο.

– Εισήγηση 4: “Ασφαλές Δίκτυο Ποδηλατόδρομων Τώρα”, Κώστας Τερζόπουλος Διεθνής Γυμνή Ποδηλατοδρομία.

Συνοπτικά εδώ μπορείτε να διαβάσετε κάποιες επιγραμματικές δηλώσεις των υποψήφιων Δημάρχων:

+ Συνέργεια πρώτα η πόλη μας – Χάρης Αηδονόπουλος

• Πρόκριμα η ασφάλεια των ποδηλατοδρόμων, που έχουν όμως αρχή και τέλος. Ξεκινήσαμε το 2004 ως δημοτική αρχή την δημιουργία ποδηλατοδρόμων, είναι όμως έργο που έμεινε στην μέση.
• Το βενζοπυρένιο, και το λέω από την ειδικότητα μου, είναι η αιτία καρκίνου της κύστης, με τα χρόνια η εισπνοή θα αποδειχθεί πόσο επικίνδυνη είναι. Προτείνουμε την μείωση τον ρυπογόνων οχημάτων.
• Μέχρι πριν λίγα χρόνια είχαμε καθημερινή ενημέρωση για τους ρύπους. Ποια αρχή από τις πολλές που επαίρονται οτι ασχολούνται με το περιβάλλον θα επιβάλει περιοριστικά μέτρα την ημέρα εκείνη που οι ρύποι είναι παθογόνοι / τοξική;
• Σε δρόμους που δίνεται η εσφαλμένη εντύπωση ανάπτυξης ταχύτητας άνω των 50χλμ, να υπάρχουν σαμαράκια.
• Μιλάμε για ασφαλές και ολοκληρωμένους ποδηλατόδρομους, στάθμευση οχημάτων περιφερειακά του κέντρου, και κυκλική δημοτική συγκοινωνία.

+ ΠΟΛΗχρωμη Θεσσαλονίκη – Σπύρος Βούγιας

• Βιώσιμη αναδιανομή του αστικού οδικού δικτύου. Αυτό που απέμεινε από τις πολυκατοικίες, το μοιράζουμε από την αρχή υπέρ των ευάλωτων χρηστών.
• Ένας ποδηλατόδρομος χρειάζεται αποκλειστικό χώρο, προστασία από την υπόλοιπη κυκλοφορία, θα διεκδικήσουμε μια λωρίδα από την παράνομη συνήθως στάθμευση.
• Το ποδήλατο να μπει από την πρώτη μέρα στο Μετρό Θεσσαλονίκης.
• Η περιφέρεια απορρίπτει προτάσεις δήμων υπέρ των ποδηλατοδρόμων.
• Ούτε αστυνόμευση, γιατί όχι μόνο δεν θέλουμε να έχουμε έναν αστυνομικό πάνω από το κεφάλι μας, αλλά γιατί δεν έχουμε ούτε τροχονόμους, ούτε δημοτικούς αστυνόμους, φροντίζουμε με τον σχεδιασμό, και υπάρχουν οι τεχνικές δυνατότητες, να αποκλείουμε την δυνατότητα παραβατικότητας από ασυνείδητους οδηγούς.
• Στο πρόγραμμα μας πεζοδρομούμε την Λεωφ. Νίκης, με ποδηλατόδρομο φυσικά σε συνδυασμό με περιφερειακά πάρκινγκ.
• Αλλαγές στις ρυθμίσεις των φαναριών, ώστε οι πεζοί να περνούν πιο συχνά, να μην ανυπομονούν και να μην γίνονται πιθανά θύματα τροχαίων ατυχημάτων.
• Το κόστος ενός ποδηλατόδρομου με διακριτά ανθεκτικά υλικά και ιδιαίτερη ποιότητα σε σχέση με τους κραδασμούς που προστατεύει τον ποδηλάτη, πλάγια προστατευτικά τοιχώματα ώστε να μην μπορεί κανείς ασυνείδητος οδηγός να τα ξεπεράσει, κοστίζει, αλλά δεν είναι μεγάλο ποσό σε σχέση με τα ΕΣΠΑ που τρώγονται αριστερά και δεξιά.

+ Η πόλη ανάποδα – Δύναμη Ανατροπής – Αντώνης Γαζάκης

• Η δυσκολία είναι να υπάρχει πολιτική βούληση, να υπάρξουν συγκρούσεις με αυτούς που δεν θέλουν το ποδήλατο στην πόλη. Δεν θεωρώ ότι το θέλουν όλοι.
• Το σχέδιο αυτό (URBACT III) μας βρίσκει και εμάς σύμφωνους, είναι σε πολύ καλή κατεύθυνση.
• Δεν είναι δυνατόν να βάζουμε τόσο ψηλά θεωρητικά, το ζήτημα και της ρύπανσης, και της μετακίνησης, και της ποιότητας ζωής της πόλης, και από την άλλη να ψάχνουμε να βρούμε από που ίσως μπορούν να βρεθούν χρήματα.  Αν θεωρούμε ότι όντως κινδυνεύουν ζωές, υπάρχουν πρόωροι θάνατοι, αν θεωρούμε ότι η ποιότητα ζωή μας είναι πολύ χειρότερη λόγω ρύπανσης ή ηχορύπανσης, και ότι είναι πολύ χειρότερα με τα αυτοκίνητα παντού, τότε να αναζητήσουμε από παντού χρήματα, και θα βρεθούν.
• Για εμάς είναι αυτονόητη η υιοθέτηση του οράματος μηδέν για τα τροχαία.

+ Υψίπολις – Γρηγόρης Ζαρωτιάδης

• Το ποδήλατο είναι στοιχείο που προάγει την κοινωνική δικαιοσύνη στην μετακίνηση.
• Το κίνημα των ποδηλατών να συμβάλει και να πρωτοστατήσει μαζί με άλλα κινήματα στην διεκδίκηση μιας ζώνης μη εξόρυξης στην Ανατολική Μεσόγειο.
• Αύξηση κινήτρων, και οικονομικών, στον Δήμο, ΑΠΘ, Δημόσιες υπηρεσίες, σχολεία, ώστε οι εργαζόμενοι να χρησιμοποιήσουν το ποδήλατο ως μέσο μετακίνησης.
• Η αυριανή διοίκηση πρέπει να υπερβεί το θεσμικό πλαίσιο, να παρεμβαίνει ασκώντας πολιτική πίεση σε ζητήματα νομοθέτησης και να διεκδικεί την μητροπολιτική συνεργασία.

+ «Ανταρσία στη Θεσσαλονίκη για την ανατροπή» – Γιάννης Κούτρας

• Η βασική αιτία που δεν έχουμε ποδήλατο στις πόλεις μας σήμερα, είναι το καπιταλιστικό σύστημα που βάζει τα κέρδη των πολυεθνικών, τα κέρδη των εταιρειών αυτοκινήτων, πετρελαιοβιομηχανιών, και ελαστικών, πάνω από τις ανάγκες των ανθρώπων. Χρειάζεται σύγκρουση για να φτιάξουμε πόλεις για τις ανθρώπινες ανάγκες.
• Να υπάρχει δυνατότητα στον ποδηλάτη να μεταφέρει το ποδήλατο στο Μετρό.
• Δεν μας ενδιαφέρει πόσο ακριβό είναι, μας ενδιαφέρουν οι ανθρώπινες ανάγκες, γιατί μακροπρόθεσμα κερδίζει η κοινωνία, και μπορούν να βρεθούν τα χρήματα και με γενναία φορολόγηση των κερδών των πετρελαϊκών, της αυτοκινητοβιομηχανίας, όσους κερδίζουν μέσα από την καταστροφική πολιτική.
• Ήταν επιλογές κυβερνήσεων με συγκεκριμένα συμφέροντα, όπως με το ζήτημα της αντιπαροχής, όταν ξηλώθηκε το τραμ.

+ Θεσσαλονίκη Μαζί – Κατερίνα Νοτοπούλου

• Η εικόνα της Θεσσαλονίκη που φτιάχνουμε το 2019 θα είναι μια πόλη γεμάτη ποδήλατα… Να χρησιμοποιήσουμε την διεθνή εμπειρία, με φιλικές στο ποδήλατο πόλεις, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε την Σεβίλλη.
• Μητροπολιτικό ενιαίο ποδηλατόδρομο, από τον Εύοσμο, στο κέντρο, στην Καλαμαριά. Οι ποδηλατόδρομοι να είναι ασφαλής, μια διαγράμμιση δεν καθιστά τον ποδηλατόδρομο ασφαλή. Χρειάζεται και ένα σύστημα κοινόχρηστων ποδηλάτων.
• Το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας είναι συντηρητικό κάτι της ως προς την χρήση του ποδηλάτου… Για το 2023 προβλέπει 16χλμ, και το 2028 30χλμ δικτύο. Ένας δικός μας στόχος, θα ήταν να έχουμε το 2023 30χλμ.
• Η αύξηση των πόρων των Δήμων κατά 60% και ο Φιλόδημος λύνει τα χέρια σε κάθε Δήμαρχο να υλοποίηση τέτοια έργα (URBACT III).
• Μια παράταξη που απουσιάζει από ένα διάλογο για τα σοβαρά ζητήματα της πόλης, δεν μπορεί να εγγυηθεί ποδηλατόδρομους, ή ότι τα ποδήλατα είναι προτεραιότητα.
• Πολλοί από εμάς θα θέλαμε να χρησιμοποιούμε το ποδήλατο, αλλά δε το κάνουμε γιατί δεν νιώθουμε ασφαλής για να φτάσουμε στην δουλειά μας.

+ Οικολογία Αλληλεγγύη – Μιχάλης Τρεμόπουλος

• Το αυτοκίνητο αποτελεί πρόβλημα και σε κίνηση και σε στάθμευση, πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στους ποδηλάτες, στους πεζούς, στα άτομα με πρόβλημα κίνησης.
• Το ποδήλατο ως μετακίνηση να έχει σημαντικό ρόλο, με διπλής κατεύθυνσης προστατευμένη κίνηση, σε ένα πλήρες δίκτυο ποδηλατόδρομων, και όχι αποσπασματικό όπως είναι τώρα, να αναδείξει όλες τις δυνατότητες του,  και να μειώσει τις μετακινήσεις (τον ΙΧ) που κατά 75% είναι μικρότερες τον 8χλμ.
• Δεν μπορούν να μείνουν μόνο ιδέες και προτάσεις. Πρέπει κανείς όταν δοκιμάζεται στην εξουσία, να έχει αποτελέσματα.
• Παραπέμπω στο βιβλίο για τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έκανα, και πέρσι έβγαλε και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που τα εξηγεί.
• Δεν έχει εξασφαλιστεί ότι θα βάλουμε το ποδήλατο στο Μετρό στη Θεσσαλονίκη. Δεν υπάρχει πρόβλεψη για κοινόχρηστα ποδήλατα ευρείας κλίμακας.
• Ειλικρινά πρέπει να δώσουμε συγχαρητήρια σε όσους παρευρίσκονται σε αυτή την συζήτηση… Ο στόχος του να εξορίσεις το ΙΧ από το κέντρο της πόλης, δεν φέρνει ψήφους.
• Όποιος μπαίνει στο κέντρο της πόλης μόνος σε ένα αυτοκίνητο να εισπράττει και μια κλήση.
• Σαφέστατος διαχωρισμός κυκλοφορίας με μη διακοπτόμενους ποδηλατόδρομους, και όπου δεν είναι εφικτό να υπάρχει προτεραιότητα, με έξυπνα φανάρια τα οποία να πρασινίζουν νωρίτερα για τα ποδήλατα. Επιπλέον ανυψωμένες διαβάσεις.
• Να επιβληθεί το ανώτατο όριο των 30χλμ/ω. Και όπως είπε ο Ιβαν Ιλιτς πριν 3 δεκαετίες, όποιος τρέχει πάνω από 30χλμ χάνει τον δρόμο για τον σοσιαλισμό.
• Το σύστημα στάθμευσης THESI θα μπορούσε να δώσει τα χρήματα για την ανάπτυξη ποδηλατοδρόμων. 1χλμ αστικού αυτοκινητόδρομου κοστίζει όσο 173χλμ ποδηλατόδρομου.

και τελευταίο αλλά σημαντικό:

Αν ήμουν Μπουτάρης στο παρά πέντε, λίγο πριν φύγω δηλαδή από την θέση μου, θα έκανα όλη την πόλη πεζόδρομο… Μόνο έτσι μπορεί να περάσει κάτι το οποίο θα μας δώσει οξυγόνο, ανάσα, ζωή…

Κωστής Ζαφειράκης (παρουσιαστής ΕΡΤ3)

Costa Terzo
www.gymnosophy.gr